Molekulyar
Anoploidi (QF-PCR)
Amnion mayesindən
xromosom testi, QF, molekulyar kariotipləmə, fraqment analizi,
molekulyar genetik analiz
QF-PCR (13,
18, 21, X və Y)
QF-PCR testi amnion mayesindən əldə edilən fetal DNT-nin məlum xromosomlara aid markerlər istifadə olunaraq aparılan fraqment analizi ilə o
xromosomlardakı say artımlarının təsbit olunmasıdır. Laboratoriyamızda hamiləlik həftəsi 20-ci həftədən erkən olan qadınlarda kariotip analizinə əlavə olaraq aparılan
bu test ilə erkən dövrdə trisomiya 21 (Daun sindromu),
trisomiya 13, 18 və cinsiyyət xromosomlarındakı say fərqlilikləri
təxminən 99% dəqiqliklə təyin olunur.
QF-PCR (13,
15, 16, 18, 21, 22, X və Y)
Xromosomal patologiyalarla əlaqədar bir və ya bir neçə spontan abortları olan qadınlarda gələcək hamiləliklərdə xromosomal patologiyalar üçün risk artmış olur.
Düşüklərin sitogenetik tədqiqatı hətta ilk spontan abort hallarında tövsiyyə olunur. Döl düşüklərinin mümkün səbəblərinin müəyyənləşməsi əvvəl düşükləri olan qadınlarda
uzun müddətli psixoloji sıxıntının azalmasına və gələcək hamiləliklərdə həmin cütlüklərin təkmilləşmiş genetik məsləhət almalarına səbəb olur. Daha çox müşahidə olunan
xromosomal say patologiyalarına 13, 15, 16. 18, 21, 22 və X xromosomları
daxil olur.
Düşüklərin olmasında müxtəlif
səbəblər rol oynayır. Bunlar; xromosomal, endokrinoloji, anatomik,
autoimmunoloji və ekzogen (xarici mənbə) səbəblərdir.
Bu səbəblərin ən əhəmiyyətlilərindən biri olan fetal xromosom patologiyaları ilk trimestrdəki düşüklərin 50-60%-ni, ikinci trimestrdəki düşüklərin 20-25%-ni,
üçüncü trimestrdəkilərin isə 5-10%-ni təşkil edir. Döldə
təyin olunan bu anomaliyalar əsasən yeni əmələ gələn hallardır və digər
hamiləliklərdə təkrarlanma riski çox azdır.
Bununla yanaşı bəzi cütlüklərdə ana və ata sağlam olsalar da düşüklərə səbəb ola biləcək xromosomal nizamsızlıqlar təyin oluna bilər. Buna görə də istər düşük
materialında fetal toxumaya aid hüceyrələrdə, istərsə də təkrarlanan
düşükləri (2 və ya daha çox) olan cütlüklərdən alınan qan nümunələrində
xromosom analizlərinin olunması lazımdır. Aparılan genetik araşdırmada
xromosom patologiyası təyin olunmaz isə düşüklərə səbəb olan digər
faktorların mütəxəssis həkim tərəfindən dəyərləndirilməsi lazımdır.
Genetik araşdırma üçün alınan digər materiallardan (periferik qan, göbək ciyəsi qanı, amnion mayesi və xorion xovları) fərqli olaraq düşük materialları bəzi fərqli göstəricilərə
malikdir. Alınan nümunədə canlı toxumanın tapılmaması işin
gedişinin qarşısını alır. Bundan başqa, materialın alınması zamanı
xarici mühit ilə təması nəticəsində bəzi nümunələrdə mikroorqanizmlərin
artmasına səbəb olur və bu da genetik araşdırmanın aparılmasına yol
vermir. Bu səbəblərə görə işi tamamlaya bilməmək mümkündür.
Nümunə
ehtiyacları
Amniotik maye
·
Nümunə miqdarı 15-20 ml
olmalıdır
·
Toksik təsirin qarşısının
alınması üçün qara porşeni olmayan şprislər istifadə olunmalıdır
·
Amniotik maye qanlı
olmamalıdır
·
Otaq temperaturunda
saxlanmalı və daşınmalıdır
Abort
materialı
·
Nümunə miqdarı 30-50 mq
olmalıdır
·
Nümunələr laboratoriya
tərəfindən təmin edilən transport mediumu içərisinə qoyulmalıdır
·
Otaq temperaturunda
saxlanmalı və daşınmalıdır
·
Daşınma 24 saatdan çox
davam edəcəksə +4 dərəcədə saxlanması məsləhətdir
Analiz üsulu
·
QF-PCR
Cavab verilmə
müddəti
·
3-5 gün sonra