BRAF geni, hüceyrə daxilində MAPK (Mitogen-aktivasiya olunan protein kinaz) siqnal yolunda rol oynayan serin/treonin kinaz aktivliyinə malik bir protein kodlayır. Bu təsirini əsasən KRAS vasitəsilə həyata keçirərək hüceyrə bölünməsini tənzimləyir. Somatik BRAF mutasiyaları ən çox dəri xərçənginin malign melanom, kolorektal (qalın bağırsaq) xərçəngi və papiller tiroid xərçəngi olan xəstələrdə müşahidə edilir. Xəstələr arasında ən çox V600E mutasiyası aşkar edilir.
BRAF geni, 7-ci xromosomun uzun qolunda (7q34) yerləşir və 18 ekzonu əhatə edir. Mutasiyalar əsasən 15-ci ekzon daxilində, 600-cü kodonda (V600A, V600D, V600E və V600KRM) və 11-ci ekzon daxilində müşahidə olunur.
BRAF mutasiyası olan xəstələrdə xəstəliyin daha aqressiv inkişaf etdiyi bilinməkdədir. Lakin V600-dən kənar BRAF mutasiyasına malik olan 4-cü mərhələ kolon və rektum xərçəngi xəstələrində xəstəliyin gedişatının (proqnozunun) daha yaxşı olduğu qeyd olunur. Buna görə yalnız bu mutasiyanın pozitivliyinə əsaslanmaq kifayət deyil; mutasiyanın hansı kodonda yerləşdiyinə də diqqət yetirmək lazımdır.
FDA tərəfindən təsdiqlənmiş BRAF mutasiyasına hədəflənmiş dərmanlar: Vemurafenib (Zelboraf), Dabrafenib (Tafinlar), Trametinib (Mekinist), Cobimetinib (Cotellic).
Analizin üsulu :RT-PZR
Genin yerləşdiyi bölgə:7p34
BÖLMƏ | Molekulyar Onkologiya |
Çalışma üsulu | Real Time PZR |
Daşınma şəraiti | +2;+8 dərəcə |
Nəticə vermə vaxtı | 7-10 gün |
Nümunə miqdarı | 10 ml |
Nümunə növü | Toxuma (FFPE Block) |
Sinonim | Xərçəng |
Testin kodu |
|
Tüb (qab) | ETDA`lı tüp |
BRAF genində V600 bölgəsində (V600A, V600D, V600E və V600KRM) mutasiya analizi aşağıdakı hallarda təyin edilir:
- Melanoma (Dəri Xərçəngi): Melanom diaqnozu qoyulmuş xəstələrdə BRAF mutasiyasının olması, xüsusən V600E mutasiyası, xəstəliyin daha aqressiv gedişatı və spesifik müalicəyə ehtiyac olduğunu zaman;
- Kolorektal Xərçəng (Qalın Bağırsaq Xərçəngi): Kolorektal xərçəng diaqnozu olan xəstələrdə BRAF mutasiyası xəstəliyin proqnozunu dəyişə bilər və xəstəliyin inkişafını proqnozlaşdırmaq üçün bu analiz tövsiyə edilir;
- Papiller Tiroid Xərçəngi: Bu tip tiroid xərçəngində BRAF V600E mutasiyası xəstəliyin daha aqressiv gedişatına işarə edir və BRAF inhibitorları ilə müalicəyə uyğunluğu qiymətləndirmək üçün bu analiz tələb olunur.
- Metastatik Xərçəng: Müxtəlif xərçəng növlərində, xüsusilə metastazlı hallarda, BRAF mutasiyasının aşkar edilməsi xəstəliyin gedişatı və müalicə seçimləri üçün əhəmiyyətlidir.
- Ailəvi Xərçəng Halları və İrsi Risk Faktorları: Ailəsində melanoma və ya BRAF mutasiyası olan xərçəng diaqnozu olan şəxslərdə, bu mutasiya irsi risk kimi qiymətləndirilə bilər və erkən diaqnostika məqsədi ilə analiz verilməsi uyğundur;
- Digər Müalicə Seçimlərini Qiymətləndirmək: BRAF mutasiyası olan xəstələrdə FDA tərəfindən təsdiqlənmiş spesifik BRAF inhibitorları (məsələn, Vemurafenib, Dabrafenib) və ya kombinasiya terapiyaları uyğun ola biləcəyindən, bu analiz müalicə seçimlərinin təyinində böyük əhəmiyyət daşıyır.
Pozitiv nəticə: Analiz nəticəsində BRAF genində (V600A, V600D, V600E və V600KRM) mutasiyası aşkarlanmışdır. Nəticələrin xəstənin kliniki göstəriciləri və digər laboratoriya göstəriciləri ilə birlikdə dəyərləndirilməsi təklif edilir. Genetik konsultasiya məsləhət görülür.
Neqativ nəticə: Analiz nəticəsində BRAF genində mutasiyası aşkarlanmamışdır (neqativdir). Nəticələrin xəstənin kliniki göstəriciləri və digər laboratoriya göstəriciləri ilə birlikdə dəyərləndirilməsi təklif edilir. Genetik konsultasiya ehtiyacına uyğun olaraq məsləhət görülə bilər.
