Konsultasiya al

Fərdi Qidalanma Nədir və Niyə Vacibdir?

Hər bir insanın orqanizmi bənzərsizdir. Genetik quruluşumuz, yəni DNT-miz yalnız göz rəngimizə və ya boyumuza deyil, həm də qidaları necə həzm etdiyimizə, hansı qidalara qarşı həssas olduğumuza və metabolizmimizin sürətinə təsir göstərir. Son illərdə elmdə bu fərqləri öyrənən və nəzərə alan yeni bir istiqamət — fərdi qidalanma (personalized nutrition) formalaşıb.

Fərdi qidalanma — genetik, biokimyəvi və həyat tərzi fərqliliklərinə əsaslanaraq hər bir şəxs üçün optimal pəhriz və həyat tərzi tövsiyələrinin hazırlanmasıdır.

Genetikanın Qidalanmaya Təsiri: Nümunələr və Elmi Faktlar

İnsanlarda bəzi genetik variantlar (polimorfizmlər) bəzi qidaları necə həzm etdiyimizi və orqanizmin onları necə istifadə etdiyini müəyyən edir:

• Laktaza geni (LCT): Bəzi insanlarda bu genin aktivliyi azaldıqda, süd şəkəri olan laktazanı həzm edə bilmirlər (laktaza çatışmazlığı və ya laktaza intoleransı).
• FTO geni: Bu genin bəzi variantları piylənməyə meyilliliyi artırır və yüksək yağlı qidaların təsirini dəyişə bilər.
• CYP1A2 geni: Kofeinin orqanizmdən çıxma sürətinə təsir göstərir. Bəzi insanlarda bu genin müəyyən variantları səbəbilə kofein yavaş metabolizə olunur və həddindən artıq kofein ürək ritminə mənfi təsir göstərə bilər.
• APOA2 və PPAR-genləri: Yağ metabolizmasında rol oynayır, buna görə bəziləri üçün yüksək yağlı diyet riskli ola bilər.

Bu tip genetik fərqlər yalnız metabolizmaya deyil, həm də vitamin və mineralların (məsələn, D vitamini, fol turşusu, dəmir) mənimsənilməsinə, həmçinin bəzi qida allergiyalarına da təsir edə bilər.

Genetik Testlər və Fərdi Pəhriz  Planı

Artıq müasir laboratoriyalarda genetik testlər vasitəsilə hər bir şəxsin qidalanmaya bağlı əsas genetik xüsusiyyətləri təyin oluna bilir. Belə testlər aşağıdakı suallara cavab tapmağa kömək edir:

• Hər hansısa qidaya qarşı həssaslıq və ya intolerans varmı?
• Piylənmə və ya tip 2 diabetə meyillilik nə dərəcədədir?
• Orqanizm üçün ən uyğun protein, yağ və karbohidrat nisbəti necə olmalıdır?
• Hər hansı vitamin və mineralın orqanizmdə çatışmazlıq riski varmı?

Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzində aparılan genetik testlər əsasında, fərdi metabolik xəritə çıxarılır və sizin üçün optimal pəhriz planı hazırlanır.

Fərdi Pəhrizanın Üstünlükləri:

• Effektiv arıqlama: Orqanizminiz üçün ən uyğun qidalanma üsulu ilə sağlam və davamlı çəki itkisi mümkündür.
• Xəstəliklərin profilaktikası: Genetik riskləri bilmək, tip 2 diabet, ürək-damar xəstəlikləri və piylənmə kimi problemlərin qarşısını almağa imkan verir.
• Daha çox enerji və yaxşı sağlamlıq: Qidaların optimal mənimsənilməsi enerji səviyyəsini yüksəldir, ümumi sağlamlıq və həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırır.
• Psixoloji rahatlıq: Qidalanmaya bağlı narahatlıqlar, allergiya və intolerans riskləri azaldılır.

Elmi Yeniliklər və Gələcək Perspektivlər:

“Nutrigenomika” və “nutrigenetika” adlı elmi sahələr, məhz genlər və qidalanma arasındakı əlaqəni araşdırır. Son illərdə əldə olunan nəticələr göstərir ki, universal pəhriz yoxdur – hər kəsin bədəni və genetikası fərqlidir, optimal sağlamlıq üçün fərdiləşdirilmiş yanaşma vacibdir.

Gələcəkdə genetik məlumatlar və süni intellektə əsaslanan proqramlar sayəsində fərdi qidalanma planları daha da inkişaf edəcək. Bu isə hər kəsin öz DNT-sinə uyğun olaraq sağlam qalmasına və xəstəliklərin qarşısının alınmasına şərait yaradacaq.

Qidalanmada genetik fərqlər — sağlam həyatın və effektiv pəhrizin əsasını təşkil edir. Öz bədənini və genetik kodunu tanımaq, elmi əsaslara dayanan fərdi pəhriz planı ilə sağlamlıq və həyat keyfiyyətini artırmaq mümkündür.

Əgər siz də özünüz və ya ailəniz üçün fərdi qidalanma və genetik test imkanlarından yararlanmaq istəyirsinizsə, Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzinə müraciət edə bilərsiniz.