İrsi Diabetin Erkən Diaqnostikası: Genetik Testlərin Əhəmiyyəti
Diabet dünyada ən sürətlə yayılan metabolik xəstəliklərdən biridir. Beynəlxalq Diabet Federasiyasının (IDF) məlumatına görə, 2021-ci ildə 537 milyon insan diabetlə yaşayırdı və bu rəqəmin 2045-ci ilə qədər 783 milyona çatacağı proqnozlaşdırılır. Diabetin müxtəlif növləri olsa da, irsi faktorların mühüm rol oynadığı genetik diabet formalarının erkən diaqnostikası xəstəliyin nəzarət altına alınması və qarşısının alınması baxımından olduqca vacibdir.
Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzi olaraq biz, irsi diabetin genetik testlərlə erkən diaqnostikasını təklif edirik. Müasir texnologiyalar sayəsində artıq risk altında olan insanları müəyyən etmək və fərdi müalicə planı hazırlamaq mümkündür.
Diabet iki əsas kateqoriyaya bölünür: Tip 1 və Tip 2 diabet. Hər iki növün inkişafında genetik faktorlar iştirak etsə də, müəyyən xüsusi genetik formalar da mövcuddur:
🧬 Monogenik diabet – Genetik mutasiyalar nəticəsində yaranan nadir diabet formalarıdır. Bunlara Maturity-Onset Diabetes of the Young (MODY) və Neonatal diabet daxildir.
📌 Tip 1 diabet – Avtoimmun mənşəli bir xəstəlik olub, pankreasın insulin istehsal edən beta hüceyrələrinə hücum etməsi ilə xarakterizə olunur. HLA gen kompleksi bu tip diabetin inkişafında mühüm rol oynayır.
📌 Tip 2 diabet – Daha çox ətraf mühit və həyat tərzi faktorları ilə bağlı olsa da, genetik irsiyyət də əhəmiyyətli təsir göstərir. TCF7L2 və PPARG kimi genlər Tip 2 diabetin riskini artıran əsas genetik markerlərdəndir.
Bütün bu formaların erkən diaqnostikası, genetik testlər vasitəsilə mümkündür və risk altında olan fərdlərə daha erkən müdaxilə etməyə şərait yaradır.
İrsi Diabetin Erkən Diaqnostikasında Genetik Testlərin Rolu
Ənənəvi olaraq diabet diaqnozu qanda şəkər səviyyəsinin ölçülməsi və klinik əlamətlər əsasında qoyulur. Lakin genetik testlər sayəsində xəstəlik əlamətləri ortaya çıxmadan belə risk qiymətləndirilə bilər.
✅ Genetik Testlərin Üstünlükləri:
- Erkən aşkarlama – Xəstəlik başlamadan əvvəl risk qrupunda olan insanları müəyyən edir.
- Şəxsi müalicə planı – Hər bir insanın genetik profili əsasında fərdi müalicə və qidalanma proqramı tərtib etmək mümkündür.
- Ailə üzvləri üçün proqnoz – Ailəsində diabet olan fərdlərin riskini qiymətləndirərək profilaktik tədbirlər görmək imkanı yaradır.
- Müalicəyə cavabın proqnozlaşdırılması – Müxtəlif genetik markerlər fərdlərin metformin və digər diabet dərmanlarına fərqli reaksiyalar verməsini izah edə bilər.
Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzi olaraq, yüksək dəqiqlikli Next-Generation Sequencing (NGS) və PCR əsaslı genetik testlər vasitəsilə irsi diabetə səbəb olan genetik markerləri təyin edirik.
İrsi Diabetin Qarşısını Necə Almaq Olar?
Əgər genetik testlər nəticəsində sizdə diabet riski müəyyən olunarsa, bəzi preventiv tədbirlər xəstəliyin inkişafının qarşısını ala bilər:
🥗 Sağlam qidalanma – Şəkər və sadə karbohidratları məhdudlaşdırmaq, lif və protein tərkibli qidalara üstünlük vermək.
🏃♂️ Fiziki aktivlik – Gündəlik idman fəaliyyəti insulin həssaslığını artıraraq diabet riskini azaldır.
📊 Müntəzəm tibbi müayinə – Qanda qlükoza və insulin səviyyəsinin müntəzəm yoxlanılması erkən müdaxiləyə imkan yaradır.
🩺 Fərdi tibbi məsləhət – Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzində mütəxəssislərimiz genetik test nəticələrinə əsaslanaraq sizə fərdi tövsiyələr verə bilər.
Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzində Genetik Testlərdən Necə Yararlanmaq Olar?
Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzi, irsi diabetin erkən diaqnostikası üçün beynəlxalq səviyyədə qəbul olunmuş ən müasir genetik testlərdən istifadə edir. Klinik laboratoriyamızda aparılan analizlər beynəlxalq protokollara əsaslanır və yüksək dəqiqliklə həyata keçirilir.
🧪 Xidmətlərimiz:
🔹 MODY və neonatal diabet testləri
🔹 HLA genotipləmə (Tip 1 diabet riski üçün)
🔹 TCF7L2 və digər risk genlərinin sekvensləşdirilməsi
🔹 Şəxsi risk profili və genetik məsləhət xidməti
İrsi diabetə dair suallarınız varsa və genetik testlərdən keçmək istəyirsinizsə, Afgen Genetik Diaqnoz Mərkəzi olaraq hər zaman yanınızdayıq!
